زنان در اساطیر ایران

مردم باستان دیدگاه‌های مختلفی نسبت به زنان داشتند. برخی آنان را سرور مردان و مقدس و برخی دیگر مردان را بلای جان آنان و بی ارزش می‌دانستند تا جایی که دختران خود را زنده به گورمی‌کردند. در ایران باستان به خاطر احترام خاصّی که برای مادران قایل بودند، زنان و دختران را گرامی‌داشته ، حقوق آن‌ها را رعایت می‌کردند. حتّی در بعضی موارد احترام و تقدیس موجود نسبت به آن‌ها، در مورد مردان وجود نداشت. در ایران، از اوایل دوره‌ی نوسنگی تا ۳۰۰۰سال پیش نظام �مادرتباری� و �مادرسالاری� حاکم بوده است. در دوران �مادها� زنان در کنار مردان در شوراها شرکت می‌کردند و در دوران هخامنشی زنان همپا و همتای مردان در امور مختلف فعّالیّت می‌کردند و دستمزد آنان تفاوتی با مردان نداشت. در این دوره زنان از مرخّصی زایمان استفاده می‌کردند و گاهی از مزایای شغل نیمه وقت نیز برخوردار بودند. این امر با ظهور زرتشت نیز ادامه پیدا کرد[۱]. در گات‌ها زن از مقام والایی برخوردار است :دختر زیبانماد ایزد ارت، ایزد بانوی پاکی‌ها و آزادگی‌هاست که برای خانواده سعادت می‌آورد[۲]. این اقتدار تا دوره‌ی اشکانی نیز وجود دارد امّا در افزوده‌هایی مانند بندهش و �ارداویراف نامه� نکته‌های موهنی به زنان اطلاق می‌شود. در دوره‌ی ساسانیان اعمالی که برای زنان جرم شناخته می‌شد شش برابر مردان است. این تحوّل در اواسط دوران ساسانیان اتّفاق می‌افتد[۳] .